Thursday 11 October 2012

Chandrakirtee maharaj-na Bhaarat-ki Viceroy-da Meetei mayek-na iba chithi

1868 ki May thaa-da Manipur-gi ningthou Chandrakirtee (1834-1844, 1850-1886)-na Bhaarat-ki Viceroy -da Meetei mayek-na iraga thaakhiba chithi.
chithi asigi makhaa-da piriba khuyek (sahi/soi) asina amuk Assamese mayek-ta ibani.
Comment-sing

  • Sanahal Meetei kei haino sibo Yambung Hodamba
  • Nd Hodamba paaba ngambra yengu
  • Ningthoujam Saratkumar Meitei khutee ji style khara henbara keino, 'poltical egent sahebna' haiba kharadi yaorey, 'nungaina eigi seal mohar namtuna pangkhi' haira keinomju yaorey
  • Naoria Yennou Sana yambung ND.. chithi asigi aroibda banglagi masing mayek sijinnarmliba asibu karamnano ?
  • Nd Hodamba Naoria Yennou Sana- Bengoli natte, Assamese-ni haaibasi MAHARAJA ibada yaaoriba /r/ asidagi khangba ngammi.

    mapaabung ibungo Gambhir Singh-na marakta amuk Bengoli sijinnaruba leikhi. madu mahaakna Cachar-da kuina leirubadagi heikhibani. Assamese mayek asi makhoigi culture-ga loinana Manipur-da Bhagyachandra matamdagi changsillakkhibani.

    mohar (seal) anisigi manungda mathakki asisu Assamese mayekni. asumna changsillakpa asigi ithil kanmanduna masaagi mafam ama kanba ngamkhibani.
  • Thokchom Chandramani Assamese mayekni.. haiba panba yaore masina chamamnaba pokle, Asamese mayek 'script' haiba ama leibara? ,eina khangjabadadi Bengalini, anouba bengali mayek'modern bengali script' ni haina louje maramdi mayeksigi hourakpham 'BRAHMI NAGARI amadi kha barat ki' mayek kharaga punna chourakna chahi 800 lomgi aduwaida gi sijinaba hourak khi haina tamlaki, houjiksu adum leptana neinari, Modern Bengali mayekna Assamese amadi Banglades ki Bengali singi mayek oiduna lakli hainasu ngarang tang 9 oct dasu calligraphy da saknairaba 'Achut R palavna su palli,..
  • Thokchom Chandramani /r/ khonthok 'speech sound' gi matang da di , eikhoi mioibana wahei ama atoppa jati amadagi purakpa natraga/wairakpada khonthokti puraga lakte,waheidi adum lutongda napsinduna leikhi khudam English ki 'van' Meeteironda 'ban' oirakpada ngakningai oide, maramduna karingumba /r/ yaoi haiduna Assamese mayekni hairabadi houjik Manipur da sijinariba Bengali mayeksu Manipuri Mayek ni haibigadouribara?
  • Nd Hodamba Thokchom Chandramani-

    heeramsida nahaakna eingondagi henna khanglamgani khalli. eina khangbadu asi faaobabatani. madudi-

    1. Assamese lon iriba mayek asi Bengoli-ga yaamnamak maannaba mayekni. nahaakna haairiba adumak chumgani. adubu Assamese amattana makhoina iriba mayek adu Bengoli mayekni haaide.

    2. nahaaknasu Assamese amsung Bengoli-singna makhoi-gi mayek adugi khonthok karam-karambada maannaraga karam-karambada maannadabage haaiba khanglamgani khalli. khudam oina /চ/ asi /ছ/ khonthokni, /স/ asi /হ/, /খ/ khonthokni asinachingba.

    3. nahaakna mayek ani asida yaaoriba /র/ amasung /ৰ/ aduga /ব/ amasung /ৱ/ anigi khennaba leibadusu khangbiramgani khalli.

    asumna mayek ani asi khennaba khangba ngambani. foto asida /ৰ/ (B mayaai kakpa R) asi yaaoramdrabadi eisu Bengoli-ni haaina adumak haairamgani.
  • Nd Hodamba Bengoli-da /ৰ/ amasung /ৱ/ asi leite, masidi Assamese khaktana sijinnabani. mataang asida eina thamjakhibadu khonthok adugi natte, /ৰ/ (B mayaai kakpa R) sijinnaramba adugini.

    mayaamna yaamna ngaangnariba BHAAGYACHANDRA LAAREI LAATHUP haairiba khut-i laairik (mee kharana puyaani haaiba) adusu /ৰ/ (B mayaai kakpa R) sijinnaraga irambani. aduna madusu Assamese mayekta irambani haaina claim tounabani. eigisu madumakni.
  • Thokchom Chandramani Eigisi mareidi natte, Indian script neinabada Assamese mayek yaode, maramdi makhoina sijinnaribasi semdoklaba Bengali mayektuni masi lanai oiba motta nattana akhang ahei pumnamakna yanaraba waphamni, script sidi yamna sensitive oiba issu amani aduna wathok ama hekta oiba yai , eihakna pijaribasi 'sceintific research' tuni hypothesis ama natte..
  • Thokchom Chandramani Assamese mayek ama leite haibadu utchage: indiada 3rd century BC da mayek anikhak thorak khi (a) Brahmi..oiromdagi yetlomda iba mayek (b)KHaroshti -yetlomdagi oiromda iba mayek. India gi mayek si kanglup'group' ani thokna khaidoki (a) Nothern group..masigi manungda 1. Gupta 2.kutila 3.NAGARI 4.Sharada amadi 5.BENGALI Anisuba group (b)Southern group -1. Western(Gujarati-Modi) 2.Telugu-kanada 3.Grantha 4.kalinga 5.Vettelulu 6. Damila asinachingba mathak kisinsida yengbiu Assamese yaode
  • Nd Hodamba makhaa taana idringei-da nangondagi khangningba ama leire @Chandramani. madudi-

    nahaakki scientific oiraba (hypothesis nattaba) classification asigi matung inna MEETEI MAYEK asisu yaaode. adu oirabadi MEETEI MAYEK su leite. kari haaibage?
    mataangsida nangondagi khara taaba paammi.

    ('Assamese mayek' ki mataangda eina khangjaba khara haaijakhre. makhaa taana haaijarakkhigani)
  • Thokchom Chandramani Khonthok "sound system' gi matangdudi panbiribadu yamna chummi, adubu mayektudi Semdoklaba modern bengali script haina kouba yai.
  • Thokchom Chandramani MEETEI MAYEK KI matangda yamna hainingba lei adubu 2015 gi matungda haijage .....
  • Thokchom Chandramani Indiada Indus valley script na khwaidagi liraba amadi asengba 'original' oiba masidagi atoppa lamsingda chatnakhibagi chap chaba khudam lei,'the signs on 700 seals unhearthed through the excavation were pictographic and phonetic in character. The indus script has close ties with the Hitte heiroglyphic writing. This script is called 'Proto indian,' and is regarded as an important link between pictographic writing and alphabet having ideographic origin.. The indus valley script was the original script in india that eventually travelled to other lands. Thus the secular brahmi and the traditional vernicular scripts derived from the indus valley script. Brahmi later digressed from the mainstream to serve the religio-political motives of the imperial Mauryas...ENGLISH ta ikhre waroubiroi Meetei mayek ki paokhum su masida yaorabani...chap chaba meetei mayek ki paokhum 2015 gi matungda marik chumna tamjage..
  • Nd Hodamba @Chandramani-

    1. nahaakna ‘chummi’ taakpirakpa aduna eibuisaagi mamal lepchahalli. Thaagatchari.
    2. nahaakna MAREI tourabasu keisu kaaide. Maramdiacademic argument haaibasi maaigei animakta kaannabani. Ngapaai machaa masen amana amada maku khoknabagumbani.
    3. ‘Assamese mayek’ ki mataangda nahaakna ‘Semdoklaba modern bengali script haina kouba yai’ haaina thambadu pumnamakna yaanaba waafam amani. ‘Semdoklaba modern bengali script’ adubu-ni houjik ‘Assamese mayek’ haaina khangnaribasi.
    4. Assamese mayekki maramda kharadang-ga thamjage-
    a. ‘Nogajori-Khonikor Gaon stone inscription’ singda iramba 5th century A.Dgi mayeksing aduda yumfam oiraga ‘Assamese mayek’ki puwaari ama semnaba linguist kharana hotnakhi. Masi Nagari mayek-ki ningthina khennei, aduga Gupta matamda inaramba mayek (Gupta mayek)ka naksinnana maannaramba uba fangkhi.
    b. 17suba chahichaa-da ‘Assamese mayek’ asi “baminiya, kaitheli and garhgaya” haaina saruk ahumda masak khanglubasu leire.
    c. AHOM BURANJI asi Assamese mayekta irambani.
    d. 14 suba chahichaada iramba Maadhab Kundali-gi laairik-sing ‘Assamese mayek’ta irambani.
    e. Ahom ningthou Chakradwaj Singha, (1663-1670 AD) gi matamda ahaanba oina senyek (coin) chatnaba houdokkhi. (madu numidaangada upload toujarakke). Madusu ‘Assamese mayek’ni.
    f. houjik chatnariba mayek asidi mayek ani (/ৰ/ amasung /ৱ/)nattana ateidi Bengoli-ga chap maannaba mayek-ni haaibasini. Adum oinamak, Bengoli mayekka maannaba leirabasu masaagi maming ama ‘Assamese mayek’ haaiduna leijei.
    g. 2011 da Assamese scholar kharana New York-ta leiba Unicode Consortium kaangbu-da ‘Assamese mayek’ asibu ‘Pub Nagari’ (Pub = Purba) haaina ming onthoknaba che thaabagi mataangda achouba waathok oikhi.
    h. matou asumna Maithili kaangbu-su Bengoli-ga maannaba mayek ama sijinnei. Mayek adubu makhoina ‘Mithilakshar’ (Maithili script) kou-i. ‘Mithilakshar’ ga ‘Bengoli’ mayek-ka khennaribasi /ৰ/ amasung /ৱ/asidani. /ৰ/ mayek asi Maithili-singna sijinnei amasung Assamese-gumna paai adubu masi Bengoli-gi /র/ aduni. Aduga /র/ mayek asibuna Assamese-ki /ৱ/oina Maithili-na paai. (image oiba khudam numidaang thaagatlakke) Adubu makhoina makhoigi marol adu Bengoli mayekta ibani haaina haaide. Hennadum Bengoli mayek asi makhoidagi louraga sijinnakhibani haaina claim touba leiribani.
  • Thokchom Chandramani Mathakta panbiribasingdu achumba ngaktani adubu mayek 'script' ki wathok yamna sensitive oi, Masidi matam matamgi sarkarar na constitutional decree ama semlaga hekta laothokpa yai..khudam meetei mayek natraga Hitler gi matamda mana loliba lon amadi mayek tudamak chatnagadabani maduna achumbani haiduna wapao sandokpagi wari leiribaduni,matamduda class louriba ojaduna 'khudakta hanna chatnaramba mayek amadi maron semdokhiba Jews vs Najis ' gi wari charlis champlin gi film amada utlibaduni..
  • Nd Hodamba @Chandramani-

    status asigi makhaa-da nahaakki problem atei kari leiribage? 'Assamese mayek' ki mataang-da bhaab taanadaba mataang yaaoribara?

    nahaakna "Semdoklaba modern bengali script" haaina louba mayek adugi maming 'Assamese script' (অসমীয়া লিপি Ôxômiya Lipi) haaina houjik chatnari haaibasi mayek senglamlagani haaina khalli.

    thaak waangba neinarol pibibagidamak thaagatchari. nangondagi eikhoina tamsinfam yaamna leibani. nangondagi eikhoina toina paajaning-i. ibirak-u.
  • Thokchom Chandramani Eingonda chamamnaba leite adubu achumba kharadudi punna khangminnaba yamnamak mathou tabadagi wakhanlon share toujabani ,houjikki nahasingna lon amadi mayek,nat nungsiribani haiduna fB ta maikei khangdana ihou ama houraklibasi himai phajana chumhoudrabadi 'Nahana maiba saba mang thalli' haibadu tagadouri..masimakti yamna laibak thibani..waroibiroi pumnamakpu thagatchari.
  • Nd Hodamba himaai chumba aduda nahaakki afaba thoudaang eikhoina thaajabada laalloi haaina khalli.

    @Chandramani-bu thaagatchari.
_______________
haapchina saruk

1. Meidingu Surchandra (1886 - 1890) ki matamda leiramba seal asi Bengoli mayekta thaangeisengna ire.

2. Meidingu Chandrakirtee (1850 - 1886) matam-gi seal asina Assamese mayekta ire.

3. Ahom ningthou Chakradwaj Singha, (1663-1670 AD) gi matamda ahaanba oina senyek (coin)


4. 'Mithilakshar’ (Mathili script) da /র/ mayek asi Assamese-ki /ৱ/ oi.

neinaba-

a. no (2) asida leiriba myek asiga no (3) da leiriba asiga chap maannei. masida /ৰ/ (/B/ mabuk kaklaga semba /R/) asi sijinnei.
b. Maithili kaangbu-na Bengoli-ga maannaba mayek sijinnei haaiduna eikhoi Mithilakshar asi Bengoli-dagi semdokpani haaiba yaade. makhoigisu maming 'Mithilakshar'haaina tholli.
c. matou adugumna Assamese mayek-su lei.
d. Indian Script neinabada MEETEI MAYEK yaaode haaiduna MEETEI mayek leitaba natte.

No comments:

Post a Comment