Sunday 3 November 2013

maaichou 7 ki concept asi mayek sengdri

maaichou taret

Meetei leibaak-ta maaichou kayaa pokkhi. mayaam amagi ming-suu waari-su leire. aduga houjik matam-da saagatnariba concept asina maaichou 7 (taret) khaktabu mafam piba uri. atei-sing adu mafam leitabagum uhalli aduga atoppa maaigei amada 7 asigi manungda yaaoribasing asida mayek sengdabasu yaaori. aduga amuksu amaromda waari likhun kharada chennaba/maannadaba ubasu fangli. heeram asida puwaari-na kari haairibage haaibadu makhaada sampatna mityeng chingsinjari.

Meidingu Paamheiba matamda maaichou 5 (mangaa) leiramba thengnei. makhoi adudi-

1. Louremba Khongnaang thaaba
2. Ningombam Akong
3. Yaambem Foubaak
4. Laangol Lukhoi
5. Moiraang Lalhaanba

Meidingu Paamheiba matam-gi maaichou mangaa asi Meidingu Khaagemba matam-da ningthou yaaona waasak waarepnaba matung inna laangon toubani haaina thaajanei. Meidingu Khaagemba sanaa haaktak-ta leiramba maaichou mangaa adudi-

1. Apoimachaa
2. Yumnaam Tomba
3. Salaam Sanaa
4. Khaaidem Tenba
5. Konok Thengraa

mangaa asina mathakki mangaa asi oibani haaibagi concept-ni. makhoina hanna laang-on toubagi maram-di- Meidingu Khaagemba-gi ahumsuba mapok (Paamheiba) ta leibaak asida awonba kayaa laakkadouri, madu kanminnasi haaibasini. Meetei leibaak asida thoklagadaba awonba yaaol adu kannanaba maaichou-sing aduna yaanakhiba matung inna laang-on toubani. Paamheiba asi Khaagemba-gi ahumsuba mapok-ni haaibasini.

Meidingu Paamheiba haaktakta laang-on toubirakpa maaichou-singna yaaol adu kanba kamkhide. 'yaararoi' haaiba khangladuna amuk thupnakhi. makhoina thupnaramdaaida waarol kayaa ama waarepnakhi. waalepnakhiba waarolsing-gi manungda maru oiba kharadi-

1. Louremba Khongnaang thaaba: Kanglaa-gi hi-yaai, tinfam-laaifam pumnamakpu ngaak sennaba Kanglaa-gi namkhaangda Chingthraao paambi oina houge haaire.
2. Ningombam Akong: Awaang Chingaalen-da Sidaba u-paambi oina houduna Awaang maaigei ngaakke haaire.
3. Yaambem Foubaak: Nongmaaijing ching-da Khallong oiduna Nongpok maaigei ngaakke haaire.
4. Laangol Lukhoi: Laanggol Chingda lee oina houduna Koubru maaikeii ngaakke haaire.
5. Moiraang Lalhaanba: Heibok chingda U sidaba oina houduna makhaa maaigei ngaakke haaire.

Maaikei amarom-da, leibaak meeyaam-na “Meetei Maaichou Taret” haaiduna kanna laaoriba asina makhaagi asini (foto-da uriba)-

1. Kameng Fadiba
2. Konok Thengraa (Khaagemba matamda leiramba)
3. Laangol Lukhoi (Paamheiba matamda leiramba)
4. Leisaang Khomaa
5. Louremba Khongnaang thaaba (Paamheiba matamda leiramba)
6. Moiraang Lalhaanba (Paamheiba matamda leiramba)
7. Saamurou Chigong

Masida- 1, 4, 7 asi ningthou kanaagi matam-da leirambano haaiba mayek sengdri. Aduga amarom-da Paamheiba matam-gi maaichou ani (mathakki 2 amasung 3) aduga Khaagemba matam-gi mari (mathakki 1, 2, 3, 4) punna taret asigi mafam famfam khanghandri.

mataang asida khangminnaba yaaba atoppa waafam amana, Moiraang Lalhaanba-na thukhiba asini. tasengnadi Moiraang Lanhaanba asi thupkhiba thengnade. mapaakti Paamheiba-ga yaanakhidaba amatta leikhibasu thengnade. matam kuina Moiraang Katwaan (Katwaan haaibasi fam amagi maming-ni) oina ningthou thougal touduna leikhi. Moiraang Lalhaanba-gi masu nupi Paamheiba ningthou-gi machaa ibungo-da thaajaduna henna nungsinana amasung naknaba mari semduna paanminnakhiba oina thenabasini.

2 comments:

  1. Ojadagi eina khangjaning amana maichou 7 ki matang da wangu baji kouba amasu yao e haina tajei aduga mahakna saphonglakpada wangoo da leihao satkani hainasu tajei aduga ojana maichougi matangda palliba warol sidadi hairiba wangu baji se yaodabagum tou-e masibu karambana chumdoino ojana khangba oiradi eihaksu khangjahouge amta takpirak uba.

    ReplyDelete
  2. Wangoo gi leiaose wangoo gi mafam kaida leige

    ReplyDelete