Friday 14 December 2012

NIKHIL HINDU MANIPURI MAHAASABHAA-da BISHUPRIYA ISSUE: mityeng ama

MAHAASABHAA-gi President amasung General Secretary
-(1)-

1934, May-gi taang 30, Iraai numit, Sanaa konung Rajmandal-gi anouba maandop-ta Manipur-gi ningthou iningthou Churachand Maharaj yaaona famkhiba NIKHIL HINDU MANIPURI MAHAASABHAA-gi ahaanba meefamlen-da loukhiba 5 suba resolution-da makhaa-gi asumna i-

NIKHIL HINDU MANIPURI MAHAASABHAA-na Surma Valley-da MEITEI, BISHNUPRIYA haaina ani khaaiduna yaamna nungaainadare haaiba taabada yaamna waare. Asigumba bhaab asi Manipuri pumnamakki houfam Manipur-dadi leite. Maram aduna Surma Valley-gi Manipuri pumnamakpu bhaab asi leitanaba haairi. Aduga khutpu animakki Government-ta pinakhibada MEITEI, BISHNUPRIYA ani khaaibagi waa amasung ani asi nungaainadabagi bhaab yaaoba saruk makhei louthok-u haaina lepnare.

Prastaab touba:- Srijukta Ibungohal Singh, BL
Samarthan touba:- Srijukta Pishak Singh, BA


NEINABA:-

1. NIKHIL HINDU MANIPURI MAHAASABHAA asi Prabhaasi (Manipur-da leiba Manipuri) amasung Bideshi (Manipur-gi mapaanda leiba Manipuri) pumnamakna amatta oiba naarekpe amagi makhaada punna leiminnanaba semkhibani. Manipuri khudingmak Manipur-gi ningthou-gi machaa-manaai oina sanaa mityeng khaada leijaba adusu yaaoribani.

2. MEITEI (matamsida MEITEI haaibasi pannarammi) amasung BISHNUPRIYA haaibasi furup ani oina louramde, animak MANIPURI oina leiminnaramba uba fang-i.

3. Surma valley haaibasi houjikki Baraak tampaak amasung Sylhet asina pullaga oirambani. Ningtamlaba matungda Sylhet-na Bangladesh-ta chatkhibani aduga lemhouba saruk asina Assam-gi saruk oina leihoubani. Surma valley haaibasina khanghanninglibasi Baraak amasung Sylhet-na punba lam adubuni.

4. 1934 asiwaaida ahaanba oina MANIPURI jaati-gi manungda chingkhaainaba asi leire haaiba khangba ngammi. chingkhaainaba asidagi MEITEI amasung BISHNUPRIYAA haaiba saktam ani asi chongthorakpani. Adubu asumna saktam ani chongthorakpasi MAHAASABHAA-na paamlamde.

Houjik laakliba waahang-di, kari waathoktagi MANIPURI jaati-gi manungda kaanglup ani asi nungaainaraktabano haaibasini. Ing 1930 dagi 1934 faaobagi manungda Surma valley-gi kari leikaaida kari thoudok thokkhibage haaibasini.
maru oiba maram adudi-
ing 1932, March 31 da Assam sarkaar (British Government’s Franchise Committee)-na thokpa notification amada 'Manipuri asi Tribal-ni' haaina irakkhi. waarol asigi maaiyokta Bishnupriyaa amasung Meetei animakna lepminnaduna waafam khara mari leinaba authority-da khanghannabagidamak 1932 gi June 12, Silchar Tarapur-da SURMAA VALLEY MANIPURI ASSOCIATION semduna waarol adugi maaiyokta leppada yaanarammi.
LUP asina MANIPURI asi Brabubaahan-gi machaa-masu-singni, Aryan-ni VARNA HINDU (High class Hindu) ni haainanaba sem saakhi. mataang asida Mahendra kumar Sinha BA BT na itihaas-ki oiba waarol kayaa fongdoktuna thamkhi. adubu thangnaba meefam September 25, 1932, Ambikapatti-da famkhiba meefam-da MEETEI amatta saruk yaaramde. masidagi waakhallon-da chingkhaainaraktuna tokhaai taananabagi maram oikhibani. matam asida maaigei animakna masaa-masaagi akhangba iduna fongdoknakhiba aduna achouba marei ama oinaraktuna intellectual circle-gi thaakta chingkhaainaba asi mapaanggal kanna leikhi.
Meetei-gi mityeng-da Bishnupriya asi khara hanthaba thaakta yengbirammi. hanthaba thaakki mee-singni haaina khalliba Bishnupriya-sing asina matamduda laairik-laaisu heiba amasung khunaai-gi thabak ayaambada maangjil thaarammi. adumna heeram ayaambada akhang-ahei oirakpa amasung maangjin thaarakpana Meetei-na makhoigi tung inbagi mawongda leirakpadu paamlaktaba matou utpa thengnei. masidagi usittaba uttuna khumit-khudaangdagi houba machaa oina meehouron puthoktuna ngaangbibadagi makhoi soklaba laairik heiba-singna asaaoba fongdoraktuna tokhaai taabagi waakhallon adu mayol chongkhibani.
NB: 1933 gi September 30 dagina October 1 faaobada Patherkandi-da famkhiba Surma Valley Manipuri Association-gi ahaanba meefam-da Association asibu ming onduna NIKHIL BISHNUPRIYA MANIPURI MAHAASABHAA asi semkhi. asumna tokhaai taanarakpagi masak urakpa asidagi Manipur-da ing 1934 da NIKHIL HINDU MANIPURI MAHAASABHAA semduna pumnamakpu amatta oiba banner amagi makhaada thamnaba hotnarambani. maram adunasu anisuba adhibesan adu Silchar Tarapur-da sinkhibani. ningthou masaamak khonglengbirakkhibani.

5. CHAHI TARET KHUNTAAKPA (1819-1826) dagi 1930 faaobada punna chahi 110 henbasi Surma valley-da leiba MEITEI amasung BISHNUPRIYAna punna MANIPURI oina leiminnarambani. Chahi 100 henna Surma valley-da amatta oina leiminnaraklaba matungda ahaanba oina tokhaai taabagi waathok leibaak ningthou younarakkhiba asi 1930gi ahaanba saruk asidani.

6. asigumba waathok asi MANIPUR-da leikhide. (houjiksu leite). Aduga thokkhriba waathok asigi mamaangda Surma valley-dasu leiramde.

7. MAHAASABHAAna nungaainadriba ani asi amatta oina punsinnabagi apaamba fongdok-i.

-(2)-

1936, January 30, Silchar Tarapur-da famkhiba anisuba meefamlen-da Sabhaapati oibikhiba Iningthou Churachand mahaaraj-na fongdokpikhiba waafaongda panbirammi-

‘… nungaaitabadi – Surma valley-da Manipurising-gi pukning tinnadabagi paksha animakna punna famminnadabasitadi ei nungaaite, MAHAASABHAA-dadi punna thabak touminnarani haaina ning-i.’

NEINABA:-

8. Iningthou Churacahnd-gi mityengda MEETEI amasung BISHNUPRIYA asi amattani amasung makhoi MANIPURI-ni.

9. MANIPURI oina leiminnaba furup masen punna famminnadaba asida ingthou-gi sanaa pukning-da faaoba nungaaitabadu fongdok-i.

10. MAHAASABHAA asidi MANIPURI meepum khudingmakkini, maram aduna maaigei animakna punna saruk yaaminnaba asi iningthou-gi apaambani.

-(3)-

Meefamlen asigi General Secretary-gi report piraduna Hijam Irabot-na asumna haai-

‘MAHAASABHAA-gi ahaanba adhibesan-gi 5 suba resolution-gi maramda 1935 ing 1 la December-da Silchar Government High School-da Surma valley-gi Meetei, Bishnupriya Tinnaba meeting-gi resolution copy ama Silchar-dagi Asst General Secretary-na Karyakari Committee-gi approval-gidamak thaarak-i. taang 8-12-1935 ingda haraao nungaai uttuna resolution ama pass touduna resolution adu Surma valley MEITEI BISHNUPRIYA-da Asst General Secretary-gi through-da copy thaakhi. Thuna amadi thindana kaangbu animakna paao fangle amasung khangle haaina ning-i, maramdi 20-12-1935 ingda Karyakari samitee famduna Karyakari samitee amasung abhyarthana samitee-da sadasya co-op touduna resolution ama thaarak-i. Resolution adu MAHAASABHAA-gi 1 m adhibesan-gi resolution no 22 suba matung inna khara kaaibana quorum suna committee famnaba laairik hanjakhi. Asigi mathangda Srijut Manipureshwar Mahaaraaj-gi sanaa charan-da laairik ama Surma valley Bishnupriya Ichin-inaaosong-gi paksha-dagi katlak-i. laairik asi sanaa khutna taang 17-1-1935 ing-da pithokpirammi. Adugi maramda 1-12-1935 ing-gi resolution chatnadaba oiba yaaroi haaibanachingba marol hanjakhi. Maru oiba ei-gi waakhal-da Surma valley MEITEI BISHNUPRIYA ani nungaainadanabagi maram MAHAASABHAA natte, jaatigi inba Hindu Manipuri-na yaaobada athingba leitaba MAHAASABHAA asida asigi mathakta amuk Silchar-da famba matam asidadi MEITEI BISHNUPRIYA mamaangda MAHAASABHAA-gi sadasya oiramdabasu oiduna jaati-gi chaaokhatnabagi maramda hotnaramgadra haaina ningjarambani. Adumak thoktrabasu Surma valley MEITEI BISHNUPRIYA ichin-inaao-na CHAANNARE haaiba waahei asi makhei taabadasu Manipuri jaati-gi manungda amatta oibagi nungsibagi thouri-na pullakle haaina khanbada nungaaijei.'

NEINABA:-

11. MAHAASABHAAna waalepnakhiba matung inna 1-12-1935 Silchar Government High School-da Surma valley-gi Meetei anasung Bishnupriya anina nungaainadabagi taaisinnaba meefam ama famkhi.

12. 8-12-1935 ingda resolution ama pass touraga maaigei animakta haraao tayaamba fongdokpaga loinana youhankhi.

13. 20-12-1935 ingda amuk cheroll am thaarakkhi adubu quorum sudabagi akaaiba leikhibana amuk suhallaknaba khanghankhi.

14. Bishnupriya-singgi maaigeidagi iningthouda katlakkhiba cherol ama iningthouna Mahaasabhaada 17-1-1935 ingda khutsinnakhi. Madugi paaokhum oina 1-12-1935 ing-da loukhiba MAHAASABHAAgi resolution adu chatnanaba khanghankhiba waarol hanjakhi.

15. inariba cherol mayaamdagi Hijam Irabot-n khanglibasi ‘Surma valley MEITEI BISHNUPRIYA ani nungaainadanabagi maram MAHAASABHAA natte’ haaibasini. Maram aduna maaigei animakna MAHAASABHAA-da saruk yaafam thok-i haaibasini.

16. adubu laaibak thibadi, Silchar Tarapur-da famkhiba MAHAASABHAA-gi meefam asida BISHNUPRIYA amatta yaaoramde. Ahaanba meefam-dasu kanaa amatta yaaokhide. Irabot-na thaajarambadi, mamaangda yaaodrabasu Silchar-gi meefam asidagidii yaaoragani haaibasini. Adubu mahaakna thaajaramba adu oiramde.

Houjik laakliba waahang-di, MEETEI-na BISHNUPRIYA-bu yaaohandabara nattraga makhoi masaana boycott toujabara haaibasini. (likhun-di leire, asengba adu khangnaba hotnabada matam kharadi changba yaai.)

17. MAHAASABHAA-da punna saruk yaaminnaduna jaati-gi unnatigidamak punna thabak paaikhatminnagani haaina thaajarambadumak oikhidraba faaobada masen-gi marakta leiramba nungaainadaba adu taaisinnare haaiba paao asida Irabotna haraaoba amasung apenba fongdokkhi.

WAAROISIN:-

MANIPURI khunaai neinaba asi yaamnamak nungaaiba heeram amani. Maramdi mayaamna yaanariba aduga achumba aduga matam-matamda yaamnamak laapnaramba uba fang-i. matam kuina MANIPURI khunaaibu neinarakpa asina oithokpa yaaba assumption amasung hypothesis kayaa chongthorak-i, aduga madu chaangyeng touba matamda fangba evidence-singdu singthaaningaai ngaaktani.

Bishnupriya issue-da Meetei-na 1980-gi matamdagi mapaanggal kanna maaiyokta leptuna leirakkhiba amasung Bishnupriya-bu maraal siriba mayaam asi lamkhaangdagi saagatpa waari ngaakta oina leibani. Karidagi nungaairaktabano amasung karamna taaisinnagadage haaibadi yaaodabani. 'Nangna laalli aduga eina chummi' haaibagi mityeng makhaada achumba taannaduna laakpa khongchat amani. Langdaainafam thidriba faaobadi achumba taannabagi mareida naakan animakna mapunsi chuppa meerol kayaa adumak leitum hunnaduna leihougani. Waareng asina nungaainaraktabagi maram adu khangdokminnabaga loinana taaisinnafam amasung langdaainafam thibagii khongchatta thoudongbada henna thawaai yaao-i.

Neinariba asigi chap chaaba waaroisin adudi matam khara ngaaiminnakhiba taari.
tangaaifadana paabigadaba link-
http://hodamba.blogspot.in/2012/11/bishnupriya-gi-maramda-kharadang.html 
http://hodamba.blogspot.in/2012/10/bishnupriyaa-issueda-ei-amasung-atei_8997.html 

2 comments:

  1. Huithu gi article nae. SURMA valley kaina blog ama ani reference tousala chei phajana ni.

    ReplyDelete
  2. Bhisnupuriya Mayang equals to Bengali refugee

    ReplyDelete